Η δράση του καλού εκπαιδευτικού την περίοδο της οικονομικής κρίσης
Οι επαναλαμβανόμενες 24ωρες απεργίες που κήρυξαν οι ηγεσίες των γραφειοκρατικοποιημένων συνδικάτων για την υπεράσπιση του μισθού και της σύνταξης ανέδειξαν μία απρόβλεπτη δυναμική. Η δυναμική αυτή δεν εκδηλώθηκε με μαζικές συνελέυσεις στη βάση των κλάδων, ούτε με νέα οργανα πάλης (απεργιακές επιτροπές), ούτε με πολύ μεγάλα ποσοστά συμμετοχής στις 24ωρες απεργίες. Εκδηλώθηκε κυρίως με μαζική κάθοδο στους δρόμους των μεγάλων πόλεων και με ενσωμάτωση και διάχυση μειοψηφικών βίαιων πρακτικών και παλιών «αναρχικών» συνθηματων.
Τι γεννήθηκε στους δρόμους
Η δυναμική του δρόμου προκάλεσε σοβαρό ρήγμα στα όρια των συντεταγμένων περιφρουρημένων διαμαρτυριών. Την Τετάρτη 5 Μάη η είσοδος των διαδηλωτών στο προαύλιο της βουλής δημιούργησε πανικό στο κράτος που κατέφυγε σε απίστευτης έκτασης καταστολή. Η έφοδος στο κοινοβούλιο και η πρωτοφανής μαζική απήχηση του «αναρχικού» συνθήματος «ΝΑ ΚΑΕΙ, ΝΑ ΚΑΕΙ, ΤΟ ΜΠΟΥΡΔΕΛΟ Η ΒΟΥΛΗ» δεν οργανώθηκε και δε σχεδιάστηκε από καμία πολιτική ομάδα, ούτε από κανένα συνδικάτο. Δεν έχει καμία συνδικαλιστική ή κομματική κάλυψη. Είναι έργο ανθρώπων, που τυπικά είναι μέλη των κλαδικών γραφειοκρατικοποιημένων συνδικάτων αλλά δεν αποφασίστηκε με συζητήσεις και ψηφοφορίες στις γενικές συνελεύσεις. Γεννήθηκε πάνω στη βάση της άμεσης σχέσης των ανθρώπων. Είναι καρπός της κοινής διάθεσης των οργισμένων διαδηλωτών να προχωρήσουν σε συγκεκριμένη δράση αδιαμεσολάβητη, που καταργεί τους διαχωρισμούς, προσπερνά τα ιδιαίτερα κλαδικά αιτήματα, ενώνει και δε διαχωρίζει τους προλετάριους και εγκυμονεί τη γέννηση νέων κοινοτήτων αγώνα.
Μέσα στο σχολείο
Εκτός όμως από τις πανεργατικές απεργίες και τις διαδηλώσεις που έχουν εξαιρετικά μεγάλη αξία γιατί συμβάλλουν σημαντικά στη γέννηση των νέων κοινοτήτων αγώνα, τί επί πλέον πρέπει να κάνουμε μέσα στο σχολείο σε καθημερινή βάση;
Πρώτα-πρώτα συντεταγμένα και με βάση τις αποφάσεις των συνδικαλιστικών οργάνων μπορούμε να επιβάλουμε την έμπρακτη ανυπακοή στο νέο νόμο της Διαμαντοπούλου. Υπενθυμίζουμε τις αποφάσεις αυτές:
- Αρνούμαστε την εφαρμογή της εγκυκλίου «Αυτοαξιολόγηση της Σχολικής Μονάδας». Με το θεσμό αυτό μεταφέρεται η ευθύνη λειτουργίας των σχολείων στους εκπαιδευτικούς, αγνοώντας την υποχρηματοδότηση από την κυβέρνηση και τις κοινωνικές συνθήκες κάτω από τις οποίες λειτουργούν. Στην πραγματικότητα κατηγοριοποιεί τα σχολεία σε παραγωγικά ή μη, καλά ή κακά, με σκοπό να κλείσουν τα «αποτυχημένα».. Αντίθετα δε γίνεται πουθενά λόγος για τα αναχρονιστικά αναλυτικά προγράμματα, τα ακατάλληλα βιβλία, τον υπερβολικό όγκο της ύλης, τη μετατροπή των μαθητών σε δοχεία γνώσης προκειμένου να αντεπεξέλθουν στις εξετάσεις, τις κοινωνικές συνθήκες κάτω από τις οποίες λειτουργεί το κάθε σχολείο. Μετατρέπει τους εκπαιδευτικούς σε μάνατζερ οι οποίοι συμπληρώνουν φόρμες, αναλύουν στατιστικές, αναζητούν χρηματοδότες-χορηγούς
- Δεν παίρνουμε υποχρεωτικές υπερωρίες. Απαιτούμε να γίνουν προσλήψεις μόνιμων εκπαιδευτικών ώστε να καλυφθούν όλες οι ώρες.
- Αρνούμαστε να μπούμε σε τμήματα με 30 μαθητές .
- Εφαρμόζουμε στην πράξη από Σεπτέμβρη την απόφαση του κλάδου για δημιουργία τμημάτων με ανώτερο αριθμό τους 25 μαθητές, τους 20 στις κατευθύνσεις και στην Τεχνική Εκπαίδευση και τους 10 μαθητές ανά καθηγητή στα εργαστήρια. Τονίζουμε με κάθε τρόπο ότι ακόμη και αυτή η απόφαση είναι πολύ πίσω από τις διεκδικήσεις μας για τον ανώτερο αριθμό μαθητών ανά τμήμα.
- Κανείς εκπαιδευτικός δεν αναλαμβάνει το ρόλο του μέντορα – αξιολογητή για τους νέους συναδέλφους μας. Το μέτρο αυτό πηγαίνει το σχολείο 30 χρόνια πίσω.
Η ιδέα της «Λευκής Απεργίας»
Το τελευταίο διάστημα άρχισε αυθόρμητα να συζητιέται στη βάση των εκπαιδευτικών η ιδέα της λεγόμενης «Λευκής Απεργίας». Τυπικά καμία συνδικαλιστική παράταξη δεν έβαλε τέτοιο ζήτημα στις συνελεύσεις και κανένας από τους γνωστούς αγωνιστές συνδικαλιστές δε στήριξε αυτή την ιδέα. Οι περισσότεροι την απορρίπτουν ως φυγομαχία ή επαναλαμβάνουν το χιλιοειπωμένο επιχείρημα ότι «Πριν 20 χρόνια δε δώσαμε βαθμούς και το ΥΠΕΠΘ μας απείλησε με περικοπή μισθού». Ετσι η λευκή απεργία παραμένει μία ιδέα που αιωρείται. Ομως η κρίση επηρεάζει σημαντικά την καθημερινότητα των μαθητών, των γονέων και των συναδέλφων και το σχολείο δεν μπορεί πια να λειτουργεί με τον ίδιο τρόπο. Ισως λοιπόν αξίζει να ανοίξουμε τη συζήτηση, τί θα μπορούσε ίσως να περιλαμβάνει η «Λευκή Απεργία», τί θα μπορούσαμε ίσως να κάνουμε μέσα στο σχολείο της κρίσης. Ας επιχειρήσουμε μία πρώτη προσέγγιση.
- Απέχουμε από τη διαμόρφωση του εμπορεύματος εργατική δύναμη. Μπαίνουμε μέσα στις σχολικές αίθουσες, αλλά διδάσκουμε διαφορετικά από αυτά που μας επιβάλλει το κράτος. Ξεφεύγουμε όσο μπορούμε από την ύλη του σχολικού βιβλίου. Δαπανουμε πολύ χρόνο μέσα στην τάξη συζητώντας ελεύθερα με τους μαθητές μας για οτιδήποτε ενδεχομένως τους απασχολεί. Διδάσκουμε με όσο γίνεται ηπιότερους ρυθμούς απορρίπτοντας την εντατικοποίηση. Αδιαφορούμε για την εγκαιρη κάλυψη της ύλης.
- Απέχουμε από το δεύτερο καθήκον που μας επιβαλλει το κράτος δηλαδή να αξιολογήσουμε τους μαθητές. Αυτό μπορούμε να το επιτύχουμε βάζοντας σε όλους άριστα. Ισως η καλύτερη «Λευκή Απεργία» είναι να αρνηθούμε συντεταγμένα και με αποφάσεις των συνδικαλιστικών μας οργάνων την αξιολόγηση των μαθητών μας. Αυτό μπορεί να γίνει, αν οι γενικές συνελεύσεις των ΕΛΜΕ αποφασίσουν ότι οι καθηγητές των Γυμνασίων και Λυκείων θα βαθμολογήσουν με άριστα (20) όλους τους μαθητές τους, ότι οι καθηγητές αρνούνται να διαχωρίσουν τους μαθητές σε άξιους, ανάξιους αξιότερους, αξιότατους…
- Μέσα στην τάξη ανοίγουμε διαρκώς ζητήματα και υπονομεύουμε την κυρίαρχη αντίληψη. Σπέρνουμε παντού την αμφιβολία . Εξηγούμε, για παράδειγμα, ότι όσοι βοηθούν τους συμμαθητές τους σε ένα γραπτό διαγώνισμα κάνουν κάτι «παράνομο» μεν , αλλά ταυτόχρονα σωστό και υγιές γιατί έτσι εκφράζουν την υγιή ανθρώπινη τάση της αλληλεγγύης. Οτι όσο πιο ψηλά βρίσκεται κάποιος στην ιεραρχία , τόσο λιγότερες ευθύνες έχει. Ότι η τεμπελιά είναι δικαίωμα. Οτι η άρνηση της εργασίας και η διεκδίκηση κοινωνικού μισθού για όλους είναι απόλυτα δίκαιο αίτημα. Ότι οι μαθητές και οι φοιτητές είναι άμισθοι προλετάριοι….
- Διευκρινίζουμε σε γονείς και μαθητές ότι μόρφωση δεν είναι οι ασύνδετες πληροφορίες που φορτώνουν και εξοντώνουν το μυαλό. Είναι οι ανθρωπιστικές σπουδες, η κατανόηση των φυσικών νόμων και της μαθηματικής λογικής, η καλλιέργεια αισθητικής αντίληψης, η ανάπτυξη δεξιοτήτων, η αγωγή σωματικής και ψυχικής υγείας. Είναι προτιμότερο να οργανώσουμε θεατρικές παραστάσεις ή συζήτηση για την οικονομική κρίση ή αυτοσχέδια πειράματα φυσικής και χημείας παρά να φυλακίζουμε το νεανικό μυαλό μέσα στα ασφυκτικά πλαίσια του σχολικού προγράμματος.
- Την περίοδο των μαθητικών καταλήψεων προτείνουμε στους μαθητές να ανοίξουν το σχολείο σε γονείς και εκπαιδευτικούς έτσι ώστε να γίνει κέντρο αγώνα στη γειτονιά. Προτρέπουμε τους γονείς να συμμετέχουν στην κατάληψη με πολλούς τρόπους. Οργανώνουμε προβολές, ανοιχτές συζητήσεις, διαδηλώσεις στους δρόμους της πόλης, αλλά ακόμα και θεατρικές παραστάσεις και συλλογικές κουζίνες. Κάθε σχολείο μπορεί να γίνει κέντρο αγώνα και αυτοοργάνωσης της γειτονιάς.
Οι ιδέες για τις νέες μορφές οργάνωσης της αλληλεγγύης και της πάλης όχι μόνο στους δρόμους, αλλά και μέσα στα σχολεία στην αρχή θα ξενίσουν. Ισως κάποιοι να τις χαρακτηρίσουν γραφικές ή ανεδαφικές ή ίσως και φυγομαχία. Όμως η κρίση διαλύει κάθε βεβαιότητα και υπονομεύει την καθημερινότητα και τη σταθερότητα. Μέσα στην κρίση οι άνθρωποι αρχίζουν να αμφισβητούν τις μέχρι σήμερα επιλογές τους, αρχίζουν να ενοχοποιούν τον μέχρι τώρα τρόπο ζωής τους και με τις νέες επιλογές και τη δράση τους μετατρέπουν το παρόν τους σε κριτική του παρελθόντος….
Πρωτοβουλία για την αυτοοργάνωση στην εκπαίδευση