-«Γιατί να πάω σχολείο?»

-«Για να μορφωθείς, να γίνεις καλύτερος άνθρωπος»

-«Καλός άνθρωπος είμαι»

-«Ναι, αλλά πρέπει να βρεις και μια δουλειά»

-«Δε θέλω να βρω δουλειά»

-«Τι λες παιδί μου….Πώς θα επιβιώσεις?»

«Τί θελεις να γίνεις, όταν μεγαλώσεις» και άλλα παραμύθια για μικρούς και μεγάλους.

Θα θέλαμε να μιλήσουμε εμείς οι εκπαιδευτικοί για αυτό το άθλιο εκπαιδευτικό σύστημα.
Σχεδόν νεκρό δεκαετίες τώρα δέχεται «ανάσες ζωής» απο τις κάθε είδους “μεταρρυθμιστικές διαθέσεις ή εκσυγχρονιστικές προθέσεις” των υπουργών σωτήρων.

Κι αν τώρα είναι απαίτηση κοινή της κοινωνίας και των κυβερνώντων να θαφτεί το πτώμα του βαθιά, δεν μπορούμε παρά να αφήσουμε έναν επικήδειο λόγο για το «παλιό σχολείο» -επενδύσαμε πολλά σ΄ αυτό άλλωστε- κι ήδη ακούμε τα Ευαγγέλια του «νέου σχολείου»…..με κάποιο δισταγμό….καθώς δυσκολευόμαστε να καταλάβουμε ότι σ’ αυτήν ειδικά τη χρονική στιγμή συμπίπτει η απαίτηση μας, της κοινωνίας, με τις απαιτήσεις των διαχειριστών της κοινωνίας….

Δηλαδή σε ποια σφαίρα κοινών συμφερόντων κινούμασταν ή κινούμαστε για να βαδίσουμε όλοι μαζί και στο κέντρο ο μαθητής προς τη «νέα εποχή» και το «νέο σχολείο»;

Πολυτέλειες αταξικής κοινωνίας, μάλλον, που προσφέρει μονάχα μια γνησίου – δυτικού τύπου –σοσιαλ-νεοφιλελεύθερο–δημοκρατία. Έχει πράγματι τον τρόπο της αυτή η δημοκρατία, εμείς την κατακτήσαμε και εμείς την ορίζουμε άλλωστε…..

Αλλά ας επανέλθουμε.

Εις μνήμην, λοιπόν, του ξοφλημένου εκπαιδευτικού συστήματος.

ΚΡΑΤΟΣ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Η εποχή της νεότητας (εκπαιδευτικού συστήματος κι εκδημοκρατισμένης κοινωνίας) ή η εποχή της απόλυτης συγκάλυψης αναπαραγωγής των ταξικών διαχωρισμών σημαδεύεται απ’ τη γένεση του κράτους – πρόνοιας σαν αποτέλεσμα ταξικών αγώνων, δυναμικής ανόδου του μαρξισμού και ενίοτε παραχωρήσεων των αρχόντων για τη διασφάλιση της κοινωνικής ειρήνης. Συνολικά στο δυτικό κόσμο, κάπως καθυστερημένα στα μέρη μας ως είθισται, το παιδί τοποθετείται στο κέντρο της κοινωνίας η οποία -στα πλαίσια του εκδημοκρατισμού της είπαμε-βλέπει τις διεκδικήσεις της να ανάγονται σε «κοινωνικά αγαθά» και ουχί ουχί εμπορευματα. Δωρεάν υγεία, μεταφορές κι εκπαίδευση για όλους. Ετσι το σχολείο παύει να αποτελεί προνόμιο των ολίγων και οι πύλες όλων των βαθμίδων ανοίγουν σταδιακά για όλους.

ΔΩΡΕΑΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ, το σύνθημα …ισχυρό

Πόσο ξένες και αναχρονιστικές να ακούγονταν άραγε οι φωνές της αμφισβήτησης που έβλεπαν στη θέση του ατομικού καπιταλιστή της προηγούμενης εποχής, επιφορτισμένου με την υποχρέωση της εκπαίδευσης των μελλοντικών του υπηκόων, ένα συλλογικό καπιταλιστή –το περίφημο κράτος πρόνοιας….συλλογικός καπιταλιστής μαζική εκπαίδευση –μαζική παραγωγή προσδοκιών και ονείρων….είπαν, αλλά δεν ήταν έτσι, ε;

ΝΕΟΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΙΣΜΟΣ ΚΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Δεν ήταν έτσι, γιατί στην εποχή της μέσης ηλικίας –εκπαιδευτικού συστήματος κι εκδημοκρατισμένης κοινωνίας- οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές ήρθαν να δώσουν υπόσταση στις μαζικές προσδοκίες και στα όνειρα …. ξεκινώντας απ΄το χώρο της εκπαίδευσης. Κι είναι εδώ που αρχίζει η υποχρηματοδότηση των ιδρυμάτων της εκπαίδευσης κι είναι εδώ που οι παλαιοί «λειτουργοί – δάσκαλοι» στοχοποιούνται, κι είναι εδώ που το προϊόν που θα παραχθεί από το εργοστάσιο των σχολείων και ανώτατων ιδρυμάτων είναι απόλυτα διαχωρισμένο σε γενικά κι επαγγελματικά εκπαιδευμένο προϊόν…..,είναι εδώ που οι πιστοποιήσεις γνώσεων ταυτίζονται τόσο απροκάλυπτα με την επαγγελματική αποκατάσταση, που ταυτίζεται με τη σειρά της τόσο απροκάλυπτα με την ελευθερία ….., κι είναι εδώ που η ευκαιρία απαγκίστρωσης απ΄ τη μιζέρια της μικροαστικής τάξης παίρνει σάρκα και οστά. Κι ήταν εδώ που αποθεώθηκε το είδωλο της γνώσης σαν το πιο πολύτιμο εισιτήριο στον κόσμο του ειδώλου της εργασίας. Προσκυνήσαμε με όλη μας την πίστη ευλαβικά..προς τι η ειρωνεία?…αφού

ήμασταν εμείς που ενστερνιστήκαμε τα νεοφιλελεύθερα ιδεολογήματα,

ήμασταν εμείς που αποδεχτήκαμε κι ενισχύσαμε τους διαχωρισμούς πρώτα πρώτα στα ίδια μας τα παιδιά.

Αγανακτήσαμε με τους αδιάβαστους, ανυπάκουους τεμπέληδες με προοπτικές ζοφερού εργασιακού μέλλοντος κι υποβαθμισμένης ζωής.

Λατρέψαμε τους διαβασμένους δουλευταράδες με προοπτικές λαμπρής καριέρας και καλύτερης ζωής

Ήταν τα όνειρά μας και πληρώσαμε πολλά για αυτά…Ήταν σίγουρα δικά μας, όχι ετεροκαθοριζόμενα…
Εντάξει, ό,τι και να ήταν ….τελικά αποδείχτηκαν αυταπάτες…..

Και τώρα? Τώρα τι θα απογίνουν οι κόποι μας στα ενδοσχολικά κι εξωσχολικά θρανία; Τα πτυχία μας;
Τώρα γιατί δεν μπορούμε να βρούμε αυτή τα δουλειά που καλοπληρώνει τις γνώσεις μας; Τώρα πώς θα επιβιώσουμε, όπως μας υποσχεθήκατε μπαμπά???

Αλλά να!…..βλέπουμε το νέο οικοδόμημα κοινωνίας και εκπαίδευσης, πάει να χτιστεί στα συντρίμμια …τώρα που είμαστε σοκαρισμένοι, ανασφαλείς, αβέβαιοι και κάπως οργισμένοι, αν και δεν ξέρουμε πού να στρέψουμε και την οργή ….τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή.

Έχει ξεκινήσει από δεκαετίες πριν, αλλά τώρα, εν μέσω κρίσης, είναι πιο εύκολο….
Τώρα είναι ανάγκη να υπάρξει αλλαγή…Να σωπάσω και να ξαναπιστέψω μπαμπά? Θα χουν αυτοί τη λύση..

Η ΝΕΑ ΕΠΟΧΗ ΚΙ Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ, ..ΛΥΣΗ ΣΤΗΝ ΚΡΙΣΗ

Έρχεται ο αναδιαρθρωμένος καπιταλισμός να αναδιαρθρώσει κοινωνία και εκπαίδευση – κάπως καθυστερημένα στα μέρη μας ως είθισται, έχει και τα ευρωπαϊκά διαπιστευτήρια, των ιδρυμάτων εκείνων που θαυμάζαμε. “Καλλικράτης”, λέει στην εκπαίδευση και στον προσεχώς πρώην δημόσιο τομέα.

Καλλικράτης, και ο μαθητής ή ο πολίτης στο κέντρο…

ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΞΙΕΣ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΕΠΟΧΗΣ

Διά βίου μάθηση, αποκέντρωση, αυτονομία, οικονομικότητα, αυτοαξιολόγηση, σύνδεση του σχολείου με τη ζωή.

Κατόπιν σταθερής και στοχευμένης υποβάθμισης του δημόσιου σχολείου και τομέα γενικότερα, τα νέα ιδεολογήματα αυτής της κρίσης εκμετάλλευσης που διανύει το κεφαλαιοκρατικό σύστημα ενδέχεται να βρουν ξανά ένα πρόσφορο έδαφος να σταθούν. Την κοινωνική απαίτηση.. Απαίτηση [?] μιας κοινωνίας που παλατζάρει μεταξύ ανασφάλειας και φόβου, οργής κι ελπίδας, λενε όμως πως κάτι απαιτεί..

Και έτσι θα μας πουν αυτά που ξέρουν πως με χαρά θα ακούσουμε.

Θα ακούσουμε ότι με το νέο σχέδιο “Καλλικράτης” οι απαξιωμένοι από μαθητές και γονείς προνομιούχοι εκπαιδευτικοί χάνουν τα προνόμια. Δούλευαν εις βάρος μας, τώρα θα δουλέψουν για μας. Θα περνούν από αξιολόγηση σ’ αξιολόγηση, θα μορφώνονται και θα επιμορφώνονται, θα πάψουν να ‘ναι μόνιμοι, θα κρίνονται από εμάς. Αυτό το λεν αξιοκρατία κι αυτοαξιολόγηση.

Θα ακούσουμε πως το σχολείο θα γίνει παραγωγικό με άξονα τη μεγαλύτερη δυνατή απόδοση στο λιγότερο χρόνο με το λιγότερο κόστος. Αυτό το λεν οικονομικότητα και νοικοκύρεμα..

Θα ακούσουμε πως “αυτόνομες” επιτροπές γονέων-μαθητών-τοπικών φορέων-δασκάλων θα διαχειρίζονται τους πόρους[?], που θα χορηγούνται αναλόγως των τοπικών αναγκών στα νέα σχολεία. Και πάλι αναλόγως των τοπικών αναγκών θα διαμορφώνονται τα σχολικά προγράμματα, θα επιλέγονται τα σχολικά βιβλία και οι ίδιοι οι εκπαιδευτικοί. Αυτό το λεν αυτονομία και αποκέντρωση.

Θα ακούσουμε πως το νέο σχολείο θα εξοστρακίσει την ανάγκη της παρεκπαίδευσης, παρέχοντας στους μαθητές το πιο εκσυγχρονισμένο περιβάλλον, τις πιο απαραίτητες εκπαιδευτικές επισκέψεις. Αυτό το λεν ανάπτυξη..

Θα ακούσουμε πως, επιτέλους! αυτό το σχολείο θα μπορεί να ανταποκριθεί στις ταχύτατα μεταβαλλόμενες συνθήκες της κοινωνίας. Αυτό το λεν σύνδεση με τη ζωή..

ΙΔΙΩΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΤΑΚΕΡΜΑΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΣΥΓΚΑΛΥΨΗ

Θα βγούμε να μιλήσουμε ξανά εμείς οι εκπαιδευτικοί για το καινούριο σχολείο, αφήνοντας για λίγο στην άκρη το ρόλο μας αυτό. Θα μιλήσουμε σαν γονείς και πρώην μαθητές και, όπως και να ‘χει, εργάτες. Θα κάνουμε τη δική μας μετάφραση πριν παρασυρθούμε απ’ τα παχιά λόγια. Όχι για να ζητήσουμε να αναστηθεί η νεκρή δημόσια εκπαίδευση, παρά γιατί δεν αντιλαμβανόμαστε την εκπαίδευση σαν μια ιδιαίτερη ευαίσθητη περιοχή του συστήματος, αλλά σαν τον κυριότερο ιδεολογικό μηχανισμό διαμόρφωσης και κατανομής του προϊόντος “εργάτης”. Και ακόμα σαν τον κυριότερο ιδεολογικό μηχανισμό χειραγώγησης, πειθαρχίας και εσωτερίκευσης όλων των θεσμών: της εργασίας, του κράτους, του ίδιου του σχολείου, έτσι ώστε να θεωρούνται κανονικότητες. Και για αρχή θα αναρωτηθούμε:

Τώρα που εργασιακές σχέσεις και μισθοί μπαίνουν στον πάγκο του χασάπη και οι δήμοι στους οποίους θα περάσουν τα νεα αποκεντρωμένα σας σχολεια έχουν σχεδόν χρεωκοπήσει, πώς θα μας πείσετε ότι το κόστος της εκπαίδευσης δε θα μετακυλήσει σ’ εμάς τους ίδιους; Και αν δεν αντέχουμε αυτό το φορτίο και δεχτούμε τις ευλογίες των χορηγών-επιχειρήσεων, που έχουν ήδη εισβάλλει σε κείνο που ονομάζατε κάποτε κρατικό σχολείο, τότε θα λειτουργούμε σε πλαίσια αυτονομίας;

Στο κέντρο, θα σας πούμε, ο μαθητής εμπόρευμα νέου τύπου…, που, ναι! θα ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της ταχύτατα μεταβαλλόμενης τοπικής κοινωνίας, δηλαδή κοινωνίας της εργασίας. O νέος κόσμος της εργασίας όμως απαιτεί εργάτες παραγωγικούς σε διάφορα επαγγέλματα, ευέλικτους, άνεργους για μεγάλα διαστήματα, ταυτισμένους με τους στόχους των επιχειρήσεων, συνεχώς επιμορφούμενους με δικό τους κόστος, αποκλεισμένους απ’ τα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα -που επίσης ιδιωτικοποιούνται-, κατακερματισμένους κι ανασφαλείς.

Το βλέπουμε πως αυτές είναι οι ταχύτατα μεταβαλλόμενες συνθήκες στις οποίες το σχολείο οφείλει να προσδεθεί. Είναι λοιπόν αποτέλεσμα αυτές οι συνθήκες δικών μας επιλογών ή αποτέλεσμα μιας αόρατης δύναμης;

Θα σας πούμε ΟΧΙ. ΟΧΙ δε θα ορίσουμε την αυτονομία μας με τα δικά σας κριτήρια. Δε θα προσδεθούμε στο άρμα της αλλαγής που μας επιβαλλετε. Δε θα χαρακτηρίσουμε κατ’ επιλογήν μας καμία ανθρώπινη ύπαρξη, παραγωγική ή μη, με άξονα την οικονομικότητα. Δε θα αντιμετωπίσουμε καμιά ανθρώπινη ύπαρξη σαν επιχείρηση για χάρη της σύνδεσης του σχολείου με τη ζωή. Κι αφού τολμάτε να μιλάτε για ζωή..

Για ποια ζωή μιλάτε τελοσπάντων; αυτή που είναι ταυτισμένη μ’ ένα μόνιμο αγώνα για επιβίωση;

Για ποια ζωή, όταν αυτή κινείται μεταξύ αναπόδραστων δίπολων;

Θα ‘ναι ή ελεύθερος χρόνος ή χρήμα

Θα ‘ναι ή επιτυχία ή αποτυχία

Θα ‘ναι ή υποταγή ή τιμωρία

ή συναίνεση ή αποκλεισμός

ή μισθωτή σκλαβιά ή ανεργία.

Αυτό δεν είναι ζωή.. Αυτές δεν είναι επιλογές. Είναι καταναγκασμός. Είναι εκβιασμός.

Το παραμύθι κάπου εδώ τελειώνει……Μόνο που ξέχασα να σου πω πως, όταν μεγαλώσω, θέλω να γίνω ελεύθερος..