Πηγή: Telesforo Tajuelo: El MIL, Puig Antich y los GARI, ed. Ruedo Iberico 1977 Σε ελεύθερη μετάφραση-επιλογή κειμένων-επιμέλεια κλπ των
“ Εκδόσεων για τη διάδοση της μεταδοτικής λύσσας,” Σεπτέμβρης 2007
Σαν εισαγωγή
Θα αναφερθούμε σε κάποιες ομάδες, αυτές που σχημάτισαν το Movimiento Iberico de Liberation (MIL) και τις Grupos de Accion Revolucionaria Internacionalista (GARI), που αποφάσισαν να πάρουν στα χέρια τους, μια υπόθεση τόσο πολύτιμη όπως η απελευθέρωσή τους, χωρίς να ελπίζουν σε επαναστατικές πρωτοπορίες να τους λύσουν τα προβλήματά τους. Ο απόρριψη του λενινισμού εκ μέρους των ομάδων αυτών φτάνει μέχρι την ίδια τη σύλληψη του Lenin περί μιας επαναστατικής πρωτοπορίας στα χέρια της οποίας μπορούν να αφεθούν οι εργαζόμενοι/ες. Από κει και πέρα, κάθε κράτος, κάθε κόμμα που δέχεται τον λενινισμό διευθύνεται από μια ελίτ διαννοουμένων που σκέφτονται για λογαριασμό του, και σαν λογική συνέπεια αυτού, αποφασίζουν για λογαριασμό του, μιας και ο λαός αδυνατεί λόγω της μόρφωσής του.Το MIL και οι GARI έκαναν τα πάντα προκειμένου να αγνοήσουν τελείως το κράτος, το κάθε κράτος, για να το αποκαταστήσουν ως έναν απλό άρπαγα. Η αντίληψή τους αυτή για το πρόβλημα του κράτους εδράζει στην παραδοσιακή αναρχική σύλληψη περί κράτους.Χωρίς αμφιβολία, το να αγνοείς το κράτος σημαίνει να αγνοείς επίσης τους νόμους και το να μη συμμορφώνεσαι με την νομιμότητα σε θέτει αυτόματα εκτός της νομιμότητας. Με αυτήν την έννοια η ιστορία του MIL και των GARI είναι μια ιστορία ανθρώπων που αψήφησαν τους νόμους μιας και αυτοί υποβάλλονται απευθείας από το κεφάλαιο.Το MIL ξανάδωσε στη λέξη κεφάλαιο, όλο το νόημά της, καταλογίζοντάς την στον νούμερο ένα εχθρό. Για το MIL, η δικτατορία δεν ήταν παρά μια από τις μορφές που μπορεί να πάρει το κεφάλαιο και με αυτή την έννοια, το σύνθημα «Κάτω η δικτατορία!» έπρεπε να αντικατασταθεί από το «Κάτω το κεφάλαιο!». Το MIL αγωνίστηκε ενάντια στο κεφάλαιο σε κάθε μορφή του. Από δω και μπρος, η λέξη αγώνας παίρνει για τους αγωνιστές του MIL μια συνεκτική έννοια, πάει να πεί αγώνας ενάντια στο κεφάλαιο. Για να αγωνιστούν ενάντια στο κεφάλαιο, τα μέλη της ομάδας έπρεπε να ξεπεράσουν τους νόμους που υπέβαλλε αυτό, μιας και, όπως έλεγε κι ο Sartre «…από δω και μπρος, δεν μπορείς να πολεμήσεις το σύστημα μέσα στο οποίο βρίσκεσαι, σεβόμενος την νομιμότητά του». (Jean-Paul Sartre: On a raison de se revolter).Το MIL δεν είχε λόγους να σεβαστεί μια νομιμότητα που είχε επιβληθεί από την αστική τάξη, η οποία βρίσκεται στη διαχείριση του κεφαλαίου. Δεν μπορείς να αγωνίζεσαι ενάντια στο κεφάλαιο και να ξερογλείφεσαι με την αστική τάξη. Το MIL και οι GARI λοιπόν αποτελούνταν από άτομα «πέραν του νόμου». Το MIL δεν αντιπροσώπευε κάποια συγκεκριμένη ιδεολογία. Ωστόσο είναι φανερές οι συμπάθειές του για τα Εργατικά συμβούλια. Στο θεωρητικό τομέα, η δουλειά του MIL στράφηκε προς όλες τις ριζοσπαστικές τάσεις, από τον αναρχισμό μέχρι τα εργατικά συμβούλια του Anton Pannekoek. Τα μέλη του MIL εγκατέλειψαν γρήγορα αυτή τη μεταφραστική-εκδοτική δουλειά για χάρη της προσωπικής δημιουργίας, αφήνοντας μια ευρεία κλίμακα λησμονημένων κλασσικών κειμένων, όχι μόνο από τον επίσημο μαρξισμό αλλά κι από όλον τον κόσμο: Camillo Berneri, Esteban Balazs, Antonio Ciliga, Anton Pannekoek. Οι συγγραφείς που «διέσωσε» το MIL ήταν μιας αξιοσημείωτης ιδεολογικής γκάμας, που θα μπορούσε να φανεί ως σύγχυση: τα μαρξιστικά κείμενα (ωστόσο κανένα λενινιστικό), αναμειγνύονταν με τα καθαρά αναρχικά όπως του Berneri ή μια σύντομη ιστορία της FAI. Οι ίδιοι αυτοαποκαλούνταν κομμουνιστές και σε κάθε περίπτωση που έβρισκαν εκδήλωναν την υποστήριξή τους στα Εργατικά Συμβούλια. Εξαιτίας της πρακτικής τους και αρκετών εκδόσεών τους, συνηθιζόταν να περιγράφονται από τρίτους ως αναρχικοί. Οι ίδιοι φρόντιζαν να δείχνουν σε κάθε περίπτωση ότι ο κομμουνισμός τους δεν είχε να κάνει τίποτα με αυτόν του Lenin και των επιγόνων του. Για το MIL, ο Lenin, ή κι ο Proudhon ήταν μέρος της προϊστορίας. Αντιθέτως, η ομάδα πίστευε ότι μπορούσε ακόμα να συναντηθεί με τον Marx και ίσως λίγο με τον Bakunin, η έμπνευση των οποίων πηγαίνει στην Ιστορία, εγκαταλείποντας την προϊστορία. Όσον αφορά τη θεωρητική συνεισφορά του MIL, τα μέλη του δημοσίευσαν έντυπα τα οποία ήταν αν μη τι άλλο ξεκάθαρα τουλάχιστον ως προς αυτό: την αναγκαιότητα αυτοοργάνωσης της εργατικής τάξης. Είναι αυτό, άλλωστε, που συνδέει αναρχικούς και συμβουλιακούς. Ανατρέχοντας στα κείμενα που δημοσιεύτηκαν σε συνθήκες παρανομίας από την ομάδα αυτή, φαίνεται πως κλίνει περισσότερο προς το συμβουλιακό στρατόπεδο παρά προς το αναρχικό. Αυτό έχε να κάνει χωρίς αμφιβολία με τις αντιφάσεις από τις οποίες μαστιζόταν ο επίσημος ισπανικός αναρχισμός. Αν αναλύσουμε τα τρία χαρακτηριστικά των Εργατικών Συμβουλίων, χαρακτηριστικά που ανακάλυψαν ξανά για λογαριασμό τους κάποιες μειοψηφικές αναρχικές τάσεις, μπορού
« ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ… ΔΙΟΡΙΣΜΕΝΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΩΝ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠ/ΣΗΣ »
Δημοσιεύτηκε η απόφαση της ΟΛΜΕ για τη διαδικασία εκλογής εκπροσώπων στο 14ο Συνέδριο. Σύμφωνα λοιπόν με την απόφαση αυτή οι ωρομίσθιοι εκπαιδευτικοί δεν έχουν δικαίωμα να ψηφίσουν. Ακόμα και αν σε κάποιες ΕΛΜΕ έχουν γραφτεί ωρομίσθιοι εκπαιδευτικοί , αυτοί δεν έχουν όλα τα δικαιώματα του μέλους. Αντίθετα οι διευθυντές των σχολείων και οι προϊστάμενοι , τόσο στις εκλογές των ΕΛΜΕ, όσο και στο συνέδριο της ΟΛΜΕ, ψηφίζουν κανονικά.
Οι διευθυντές των σχολείων και οι προϊστάμενοι των γραφείων είναι επίλεκτα στελέχη που ασκούν διοίκηση. Δεν εκλέγονται από τους εκπαιδευτικούς , ούτε είναι κληρωτοί. Επιλέγονται από τα Υπηρεσιακά Συμβούλια , με βαρύνουσας σημασίας συνέντευξη, η οποία επηρεάζει σημαντικά το αποτέλεσμα.
Στην περίπτωση της ΠΔΣ , μάλιστα οι Διευθυντές των σχολείων και οι Προϊστάμενοι αποφασίζουν από κοινού για την πρόσληψη των ωρομισθίων εκπαιδευτικών. Μεταξύ των εκπαιδευτικών που εργάζονται στην ΠΔΣ και των διευθυντών και των προϊσταμένων υπάρχει επομένως σχέση «εργαζόμενου-εργοδότη». Αυτό και μόνο το στοιχείο αρκεί για να αποκλεισθεί η συμμετοχή των διευθυντών και των προϊσταμένων στις ΕΛΜΕ και στην ΟΛΜΕ. (Η ιδιότητα του μέλους της ΕΛΜΕ να αναστέλεται, για όποιον εκπαιδευτικό γίνεται διευθυντής σχολείου ή προϊστάμενος )
Οι ωρομίσθιοι εκπαιδευτικοί εργάζονται μέσα στα δημόσια σχολεία και διδάσκουν τα ίδια μαθήματα στους ίδιους μαθητές με τους διορισμένους εκπαιδευτικούς. Κάνουν δηλαδή την ίδια εργασία στον ίδιο εργασιακό χώρο με τους διορισμένους εκπαιδευτικούς. Και όμως αποκλείονται από τη διαδικασία του συνέδριου, ενώ αντίθετα δεν αποκλείονται οι διευθυντές και οι προϊστάμενοι. Αυτή είναι η πικρή αλήθεια και ας μην εξωραϊζουμε την πραγματικότητα με ευτελείς δικαιολογίες.
Το ερώτημα που τίθεται είναι ο χαρακτήρας του συνδικάτου των εκπαιδευτικών. Τι συνδικάτα είναι οι ΕΛΜΕ και η ΟΛΜΕ ; Συνδικάτα των περισσότερο εξασφαλισμένων, των εργαζομένων με τις καλές και σταθερές εργασιακές σχέσεις, των διευθυντών και των προϊσταμένων ….
Πρωτοβουλία για την αυτοοργάνωση στην εκπαίδευση
· Τα μέλη των ΕΛΜΕ και των δασκαλικών συλλόγων είναι όχι μόνο δημόσιοι υπάλληλοι απλοί εργαζόμενοι , αλλά και υπάλληλοι με διευθυντική θέση. Στα σωματεία αυτά συνυπάρχουν εργαζόμενοι, διευθυντές και προϊστάμενοι. Οι διευθυντές των σχολείων και οι προϊστάμενοι των γραφείων είναι επίλεκτα στελέχη που ασκούν διοίκηση. Δεν εκλέγονται από τους εκπαιδευτικούς , ούτε είναι κληρωτοί. Επιλέγονται από τα Υπηρεσιακά Συμβούλια , με βαρύνουσας σημασίας συνέντευξη, η οποία επηρεάζει σημαντικά το αποτέλεσμα.
· Οι εκλεγμένοι συνδικαλιστές δεν είναι άμεσα ανακλητοί. Δεν εκλέγονται από τη Γενική Συνέλευση για ένα συγκεκριμένο ζήτημα. Εκλέγονται για να διαχειρισθούν (επί ένα χρόνο) ζητήματα εφ’ όλης της ύλης. Κατά κανόνα η συντριπτική πλειοψηφία των εκπαιδευτικών αγνοεί τι κάνει και τι λέει ο κάθε εκλεγμένος εκπρόσωπος μέσα στο ΔΣ της ΕΛΜΕ. Έτσι η διοίκηση ακόμα και της πιό μαχητικής ΕΛΜΕ, γίνεται αναγκαστικά ένας γραφειοκρατικός μηχανισμός, που διαχειρίζεται την καθημερινότητα των εργαζομένων.
· Η κοινοβουλευτική λογική διαβρώνει όλο και πιο πολύ τα υπάρχοντα συνδικάτα. Επί πολλά χρόνια οι άνθρωποι της εργασίας εναποθέτουν σε κάποιους «ενεργούς συνδικαλιστές» όχι μόνο τη λύση των καθημερινών προβλημάτων τους, αλλά και την οργάνωση της αντίστασης και των αγώνων. Οδηγούνται έτσι στην παθητικοποίηση και στην ασφυκτική ιδιώτευση.
· Ο συνδικαλισμός στο δημόσιο εμπλέκεται με τη διοίκηση σε βαθμό… κακουργήματος! Πρόεδροι των ΕΛΜΕ γίνονται μετά από κάποιο διάστημα προϊστάμενοι ή καταλαμβάνουν σημαντικές θέσεις στα Υπουργεία. Είναι κοινό μυστικό ότι πολλοί χρησιμοποιούν τη συνδικαλιστική τους δράση για να αποσπάσουν διοικητικές θέσεις.
· Τέλος τα ασθενέστερα και περισσότερο ανασφαλή (εργασιακά) τμήματα των εκπαιδευτικών δεν καλύπτονται από τις ΕΛΜΕ (πχ. Οι αδιόριστοι εκπαιδευτικοί που διδάσκουν στην ΠΔΣ [προσθ.διδ.στηρ] δεν είναι μέλη των ΕΛΜΕ)
Και τι πρέπει να γίνει; Να εγκαταλείψουμε τις ΕΛΜΕ και τους δασκαλικούς συλλόγους;
Φυσικά όχι . Μπορούμε όμως να ξεκινήσουμε να κάνουμε κάποια πράγματα μέσα και έξω από τις ΕΛΜΕ και τους δασκαλικούς συλλόγους.
Πρώτα-πρώτα ας μην εξωραϊζουμε την πραγματικότητα. Ας μην είμαστε επιεικείς με την ψηφοθηρία και την κοινοβουλευτική λογική που διαβρώνει τις αριστερές παρατάξεις. Μόλις μία αριστερή παράταξη γίνει αναγνωρίσιμη και εκπροσωπηθεί στο ΔΣ μίας ΕΛΜΕ ή ενός συλλόγου αρχίζει να ενσωματώνεται και να μετατρέπεται σε λίγο-πολύ ψηφοθηρική ομάδα .
Δεύτερον, ας ανοίξουμε τη συζήτηση : Τι θα γίνει με τους αδιόριστους εκπαιδευτικούς, που διδάσκουν στο ολοήμερο ή στην ΠΔΣ με καθεστώς ωρομισθίου; Γιατί μένουν επί πολλούς μηνες απλήρωτοι και εμείς αδιαφορούμε; Ξεχνάμε ένα τόσο σοβαρό ζήτημα;
Τρίτον, ας θυμηθούμε ότι ιδιαίτερα στο χώρο της εκπαίδευσης η πρόσφατη ιστορία δείχνει ότι τα θεσμοθετημένα όργανα ξεπερνώνται συχνά Ισως χρειάζεται να οργανωθεί μία ανοιχτή εκδήλωση που να αποκαλύψει τι δείχνει η ζωή και η πρόσφατη ιστορία του κινήματος στην εκπαίδευση.
· Στις φοιτητικές και μαθητικές καταλήψεις η αυτοοργάνωση είναι κυρίαρχη. Τα 15μελή και τα ΔΣ των φοιτητικών συλλόγων παραγκωνίζονται αμέσως μόλις ξεκινήσει ο αγώνας. Αυτό έγινε το 79-80 με τον αγώνα ενάντια στον 815. Το ίδιο έγινε και το 1991 με τον Κοντογιανόπουλο. Οι καταλήψεις και οι συγκρούσεις του 1991 δεν κηδεμονευόνταν ούτε από θεσμοθετημένα εκλεγμένα ΔΣ ούτε από 15μελή μαθητικά συμβούλια. Κάθε απόφαση κατάληψης συνοδευόταν και από εκλογή μίας άμεσα ανακλητής συντονιστικής επιτροπής
· Οι καταλήψεις στα εξεταστικά κέντρα το 1998 δεν οργανώθηκαν από θεσμοθετημένα όργανα. Το κίνημα στηρίχθηκε σε δικές του δομές αυτοοργάνωσης. Ούτε η ΟΛΜΕ ούτε οι τοπικές ΕΛΜΕ κηδεμόνευαν ή έλεγχαν το κίνημα αυτό. Οι καταλήψεις και οι συγκρούσεις έξω από τα εξεταστικά οργανώθηκαν από επιτροπές αδιορίστων -αναπληρωτών.
· Το Φθινόπωρο του 1998 γεννήθηκαν οι «Επιτροπές Αγώνα ενάντια στο Νόμο Αρσένη». Οι επιτροπές αυτές συσπείρωναν εκπαιδευτικούς, μαθητές, γονείς και φοιτητές. Ηταν μία σημαντική μορφή αυτοοργάνωσης που εξαπλώθηκε γρήγορα στις συνοικίες της Αθήνας και έπαιξε σημαντικό ρόλο στην υποστήριξη των μαθητικών καταλήψεων.
· Στις μεγάλες απεργίες διαρκείας των εκπαιδευτικών η βάση ανέδειξε επιτροπές αγώνα που δεν κηδεμονεύονταν από τα θεσμοθετημένα όργανα. Στην απεργία του Ιανουαρίου 1997 εξεγερμένοι εκπαιδευτικοί της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης επέβαλαν στην ηγεσία της ΔΟΕ να στηρίξει την απεργία των εκπαιδευτικών της δευτεροβάθμιας. Ουσιαστικά τα γραφεία της ΔΟΕ ήταν υπό διαρκή κατάληψη. Στην πρόσφατη απεργία του 2006 οι εκπαιδευτικοί της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στον Πειραιά προχώρησαν στη δημιουργία απεργιακής επιτροπής που δε βρισκόταν υπό την κηδεμονία του ΔΣ της ΕΛΜΕ….
Τέταρτον σε κάθε δασκαλικό σύλλογο και ΕΛΜΕ μπορούμε ενδεχομένως να επιχειρήσουμε να δημιουργήσουμε ανοιχτές επιτροπές αγώνα . Οι επιτροπές αυτές θα έχουν στόχο να ενεργοποιούν και εκπαιδευτικούς που θέλουν να δράσουν συλλογικά, οργανωμένα και ακηδεμονευτα για ζητηματα που οι ιδιοι θεωρουν οτι αξιζει να παλεψουν.
Το ζήτημα της αυτοοργάνωσης στην εκπαίδευση δεν είναι μόνο ένα θεωρητικό-πολιτικό-ιστορικό ζήτημα. Η κρίση θέτει το ζήτημα αυτό σήμερα . Το ζήτημα πρέπει να αρχίσει να τίθεται . Ας σκεφτούμε πώς.
